| Kosha: | ak |
| Headword: | वायुः |
| Meaning (sk): | |
| Meaning (en): | gas/air/wind/tired/breath/greedy/maruts/languid/desirous/covetous/desirable/breathing/vital air/god of the wind/wind of the body/desired by the appetite/mystical name of the letter ya/wind as a kind of demon producing madness/windy humour or any morbid affection of it |
| Sloka: | |
| 1|1|61|2 | श्वसनः स्पर्शनो वायुर्मातरिश्वा सदागतिः॥ |
| 1|1|62|1 | पृषदश्वो गन्धवहो गन्धवाहानिलाशुगाः। |
| 1|1|62|2 | समीरमारुतमरुज्जगत्प्राणसमीरणाः॥ |
| 1|1|63|1 | नभस्वद्वातपवनपवमानप्रभञ्जनाः। |
| 3|3|5|1 | मारुते वेधसि ब्रघ्ने पुंसि कः कं शिरोऽम्बुनोः। |
| 3|3|166|2 | मुक्ताशुद्धौ च तारः स्याच्छारो वायौ स तु त्रिषु॥ |
| 3|3|175|2 | शुकाहिकपिभेकेषु हरिर्ना कपिले त्रिषु॥ |
| Contents: | |
| Pratipadika |
Linga |
Number |
Nom. Sing |
Word Ref. |
Meaning (en) |
Meaning (sk) |
Section |
Chapter |
| श्वसन (3) | पुं | all | श्वसनः |
1|1|61|2|1 | air/hissing/blowing/panting/breathing/br ... | | | स्वर्गवर्गः |
| स्पर्शन | पुं | all | स्पर्शनः |
1|1|61|2|2 | air/wind/touching/handling/affecting/aff ... | | | स्वर्गवर्गः |
| वायु (2) | पुं | all | वायुः |
1|1|61|2|3 | gas/air/wind/tired/breath/greedy/maruts/ ... | | | स्वर्गवर्गः |
| मातरिश्वन् | पुं | all | मातरिश्वा |
1|1|61|2|4 | air/wind/breeze | | | स्वर्गवर्गः |
| सदागति (3) | पुं | all | सदागतिः |
1|1|61|2|5 | sun/wind/god of wind/always in motion/Un ... | | | स्वर्गवर्गः |
| पृषदश्व (2) | पुं | all | पृषदश्वः |
1|1|62|1|1 | wind or the god of wind/having piebald h ... | | | स्वर्गवर्गः |
| गन्धवह (2) | पुं | all | गन्धवहः |
1|1|62|1|2 | wind/bearing fragrances | | | स्वर्गवर्गः |
| गन्धवाह (2) | पुं | all | गन्धवाहः |
1|1|62|1|3 | wind/musk deer | | | स्वर्गवर्गः |
| अनिल (3) | पुं | all | अनिलः |
1|1|62|1|4 | air/wind/letter y/paralysis/rheumatism/a ... | | | स्वर्गवर्गः |
| आशुग (3) | पुं | all | आशुगः |
1|1|62|1|5 | sun/wind/fleet/swift/arrow :/going or mo ... | | | स्वर्गवर्गः |
| समीर (2) | पुं | all | समीरः |
1|1|62|2|1 | air/wind/breeze/zamI tree/god of wind/mo ... | | | स्वर्गवर्गः |
| मारुत (2) | पुं | all | मारुतः |
1|1|62|2|2 | air/wind/windy/breath/aerial/maruts/vita ... | | | स्वर्गवर्गः |
| मरुत् (5) | पुं | all | मरुत् |
1|1|62|2|3 | air/wind/gold/breath/beauty/god of the w ... | | | स्वर्गवर्गः |
| जगत्प्राण (2) | पुं | all | जगत्प्राणः |
1|1|62|2|4 | wind/rAma/world-breath | | | स्वर्गवर्गः |
| समीरण (4) | पुं | all | समीरणः |
1|1|62|2|5 | air/wind/breath/breeze/promoting/travell ... | | | स्वर्गवर्गः |
| नभस्वत् (2) | पुं | all | नभस्वत् |
1|1|63|1|1 | wind/young | | | स्वर्गवर्गः |
| वात (2) | पुं | all | वातः |
1|1|63|1|2 | air/gout/wind/hurt/desired/injured/attac ... | | | स्वर्गवर्गः |
| पवन (3) | पुं | all | पवनः |
1|1|63|1|3 | air/wind/pure/clean/breath/breeze/purifi ... | | | स्वर्गवर्गः |
| पवमान (3) | पुं | all | पवमानः |
1|1|63|1|4 | flowing clear/wind or the god of wind/be ... | | | स्वर्गवर्गः |
| प्रभञ्जन (2) | पुं | all | प्रभञ्जनः |
1|1|63|1|5 | storm/tempest/hurricane/nervous disease/ ... | | | स्वर्गवर्गः |
| क (4) | पुं | all | कः |
3|3|5|1|1 | | | | नानार्थवर्गः |
| शार (2) | पुं | all | शारः |
3|3|166|2|2 | | | | नानार्थवर्गः |
| हरि (18) | पुं | all | हरिः |
3|3|175|2|1 | men/bay/sun/lion/horse/green/tawny/steed ... | | | नानार्थवर्गः |