| Kosha: | ak |
| Headword: | दुःखम् |
| Meaning (sk): | None |
| Meaning (en): | pity/evil/pain/ache/harm/damage/injury/basket/eclipse/trouble/hardship/annoyance/violation/suffering/compassion/limitation/devastation/molestation/obscuration/restriction/chaplet or garland for the head/longleaf pine tree [Pinus Longifolia - Bot.] |
| Sloka: | |
| 1|9|3|2 | पीडा बाधा व्यथा दुःखमामनस्यं प्रसूतिजम्॥ |
| 1|9|3|3 | स्यात्कष्टं कृच्छ्रमाभीलं त्रिष्वेषां भेद्यगामि यत्॥ |
| 3|3|12|2 | पीडार्थेऽपि व्यलीकं स्यादलीकं त्वप्रियेऽनृते॥ |
| 3|3|27|2 | मूल्ये पूजाविधावर्घोऽहोदुःखव्यसनेष्वघम्॥ |
| 3|3|44|2 | भृशप्रतिज्ञयोर्बाढं प्रगाढं भृशकृच्छ्रयोः॥ |
| 3|3|68|1 | आर्तिः पीडा धनुष्कोट्योर्जातिः सामान्यजन्मनोः। |
| 3|3|150|2 | अत्ययोऽतिक्रमे कृच्छ्रेदोषे दण्डेऽप्यथापदि॥ |
| 3|3|241|1 | आ प्रगृह्यस्स्मृतौ वाक्येऽप्यास्तु स्यात्कोपपीडयोः। |
| 3|3|245|1 | खेदानुकम्पासन्तोषविस्मयामन्त्रणे बत। |
| 3|3|258|1 | अहहेत्यद्भुते खेदे हि हेताववधारणे। |
| Contents: | |
| Pratipadika |
Linga |
Number |
Nom. Sing |
Word Ref. |
Meaning (en) |
Meaning (sk) |
Section |
Chapter |
| पीडा | स्त्री | all | पीडा |
1|9|3|2|1 | pity/evil/pain/ache/harm/damage/injury/b ... | | | नरकवर्गः |
| बाधा | स्त्री | all | बाधा |
1|9|3|2|2 | pain/injury/jeopardy/obstacle/hardship/s ... | | | नरकवर्गः |
| व्यथा | स्त्री | all | व्यथा |
1|9|3|2|3 | loss/fear/pain/agony/alarm/damage/anguis ... | | | नरकवर्गः |
| दुःख (2) | नपुं | all | दुःखम् |
1|9|3|2|4 | pain/grief/sorrow/uneasy/misery/painful/ ... | | | नरकवर्गः |
|
[vk] दुःखम् -
पीडा - Pain; one who has pain |
| आमनस्य (2) | नपुं | all | आमनस्यम् |
1|9|3|2|5 | pain/suffering | | | नरकवर्गः |
|
[vk] दुःखम् -
पीडा - Pain; one who has pain |
| प्रसूतिज (2) | नपुं | all | प्रसूतिजम् |
1|9|3|2|6 | pain/birth-produced | | | नरकवर्गः |
|
[vk] दुःखम् -
पीडा - Pain; one who has pain |
| कष्ट (3) | नपुं | all | कष्टम् |
1|9|3|3|1 | bad/ill/evil/pain/even/toil/worst/wrong/ ... | | | नरकवर्गः |
|
[vk] कष्टम् -
भयावहः - Pain; one who has pain |
|
[ak] दुष्प्रवेशः -
full of/quagmire/mixed with/impervious/impenetrable/covered with |
| कृच्छ्र (3) | नपुं | all | कृच्छ्रम् |
1|9|3|3|2 | bad/pain/evil/labour/danger/wicked/penan ... | | | नरकवर्गः |
|
[vk] कष्टम् -
भयावहः - Pain; one who has pain |
|
[ak] प्रायश्चित्तकर्मम् -
bad/pain/evil/labour/danger/wicked/penance/painful/trouble/calamity/hardship/aus ... |
| आभील (2) | नपुं | all | आभीलम् |
1|9|3|3|3 | fearful/misfortune/formidable/bodily pai ... | | | नरकवर्गः |
|
[vk] कष्टम् -
भयावहः - Pain; one who has pain |
| भेद्यगामिन् | पुं | all | भेद्यगामी |
1|9|3|3|4 | | | | नरकवर्गः |
| व्यलीक | नपुं | all | व्यलीकम् |
3|3|12|2|1 | lie/pain/lying/fraud/grief/strange/angui ... | | | नानार्थवर्गः |
| अघ (3) | नपुं | all | अघम् |
3|3|27|2|2 | | | | नानार्थवर्गः |
|
[ak] पापम् -
bad/low/sin/vice/evil/vile/harm/crime/guilt/wicked/vicious/misdeed/trouble/wretc ... |
|
[ak] व्यसनम् -
ill luck/adversity/bad policy/misfortune/evil course/bad management/bad conduct ... |
| प्रगाढ (2) | नपुं | all | प्रगाढम् |
3|3|44|2|2 | pain/hard/much/late/crowd/soaked/rich in ... | | | नानार्थवर्गः |
|
[ak] भृशम् -
pain/hard/much/late/crowd/soaked/rich in/full of/penance/advanced/difficult/exce ... |
| अर्ति (2) | स्त्री | all | अर्तिः |
3|3|68|1|1 | pain/end of a bow | | | नानार्थवर्गः |
|
[ak] धनुष्कोटिः -
pain/end of a bow |
| अत्यय (5) | पुं | all | अत्ययः |
3|3|150|2|1 | end/vice/evil/risk/harm/guilt/lapse/deat ... | | | नानार्थवर्गः |
|
[ak] दण्डः -
bar/rod/fine/sceptre/penalty/punishment |
|
[ak] मरणम् -
death/asylum/refuge/decease/cessation/8th mansion/passing away/act of dying/kind ... |
|
[ak] अतिक्रमः -
lapse/excess/neglect/violation/imposition/conquering/overcoming/surpassing/tresp ... |
|
[ak] दोषः -
end/vice/evil/risk/harm/guilt/lapse/death/attack/injury/danger/misery/assault/ab ... |
| आस्तु (2) | अव्य | all | आस्तुः |
3|3|241|1|2 | | | | नानार्थवर्गः |
|
[ak] कोपः -
rage/fury/anger/wrath/passion/incompatibleness with/state of being in contradict ... |
| बत (5) | अव्य | all | |
3|3|245|1|1 | | | | नानार्थवर्गः |
|
[ak] करुणरसः -
kindness/compassion/praiseworthy/loving kindness |
|
[ak] आमन्त्रणम् -
never/indeed/no doubt/not at all/vocative particle implying kindness or reproach ... |
|
[ak] सन्तोषम् -
None |
|
[ak] विस्मयः -
None |
| अहह (2) | अव्य | all | |
3|3|258|1|1 | | | | नानार्थवर्गः |
|
[ak] अद्भुतरसः -
pride/doubt/wonder/surprise/amazement/arrogance/admiration/perplexity/displeasur ... |